Τα Πατερμά ή η Πάτερμα είναι ημιορεινό χωριό της Θράκης στην Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης με υψόμετρο 195 μέτρα.
Τα Πάτερμα βρίσκονται στη βόρεια άκρη του κάμπου της Κομοτηνής και τους νότιους πρόποδες της οροσειράς της Ανατολικής Ροδόπης. Απέχουν 19 χλμ. ΒΑ. από την Κομοτηνή και 22 χλμ. ΒΔ. από τη Φιλλύρα (έδρα του δήμου) ενώ στη δυτική άκρη του χωριού περνάει ο χείμαρρος Αμυγδαλόρεμα (ή Μπαγιούμ Ντερέ). Στην περιοχή έχει βρεθεί ανοχύρωτος ορεινός οικισμός της μεσοβυζαντινής (610-1057) και υστεροβυζαντινής περιόδου (1057-1453) ο οποίος επικοινωνούσε με τις πόλεις της πεδινής και παράλιας Θράκης και μέσω αυτών με την Κωνσταντινούπολη και με άλλα βυζαντινά κέντρα. Σε απόσταση 1 χλμ. βορειοδυτικά και τη δυτική όχθη του χείμαρρου έχει ανασκαφεί μονόχωρος ναός, αρχικά του 11ου και σε μεταγενέστερη φάση του 13ου αιω., με νάρθηκα, μεγάλη τρίπλευρη εξωτερικά αψίδα και δίριχτη κεραμοσκεπή στέγη. Έχει διατηρηθεί άθικτο το επενδεδυμένο με μαρμάρινες και λίθινες πλάκες δάπεδο καθώς υπολείμματα τοιχογραφιών, λαϊκότροπης - μοναστικής τεχνοτροπίας. Γύρω από τον ναό έχουν βρεθεί πολυάριθμοι τάφοι, πλούσια χρηστική κεραμεική, μετάλλινοι σταυροί-εγκόλπια, λύχνοι καθώς και μια εικόνα μικρών διαστάσεων με επιγραφή του 12ου αιω. και παράσταση του Αγίου Νικολάου. Στον χείμαρρο υπάρχει ακόμα δίτοξο πέτρινο γεφύρι της οθωμανικής περιόδου το οποίο αποτελούσε μέρος της οδικής αρτηρίας που ξεκινούσε από τη Γρατιανούπολη, περνούσε από τα χωριά Μεγάλη Άδα και Μύτικας, έφθανε στο πέρασμα Makaza και την ανώτερη κοιλάδα του Έβρου.
Η ονομασία του επί τουρκοκρατίας ήταν Παγιαμλή Δερέ. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» αποτελεί την τοπική κοινότητα Πατερμών που υπάγεται στη δημοτική κοινότητα Φιλλύρας του Δήμου Αρριανών και σύμφωνα με την απογραφή του 2021 έχει πληθυσμό 111 κατοίκους.
Πάτερμα από τον ιστότοπο http://www.ipet.gr/ Οδοιπορικό στα Πάτερμα Ροδόπης στο https://www.youtube.com/ Ανασκαφή στα Πάτερμα Ροδόπης - 5 από τον ιστότοπο http://adrianou125.blogspot.com/
