Σχετικά με την ονομασία Τσαπουρνιά, δείτε στην αποσαφήνιση.
Η Τσαπουρνιά είναι ορεινός οικισμός του Δήμου Ερυμάνθου της Αχαΐας.
Το όνομα του οικισμού είναι φυτωνυμικό και προήλθε από τον ομώνυμο φυλλοβόλο θάμνο.
Βρίσκεται χτισμένη στις πλαγιές του Ερυμάνθου, πάνω από τις παρυφές πυκνού ελατόδασους, σε υψόμετρο μεταξύ 915-1.010 μέτρων και είναι εντός των ορίων της προστατευόμενης περιοχής του ορεινού όγκου του Ερυμάνθου από το πανευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 με κύριο σκοπό την διατήρηση της άγριας χλωρίδας και πανίδας. Απέχει οδικώς περίπου 22 χιλιόμετρα από την Χαλανδρίτσα, έδρα του Δήμου Ερυμάνθου, 35 χιλιόμετρα από τα Καλάβρυτα και 42 χιλιόμετρα από την πόλη της Πάτρας.
Η Τσαπουρνιά μαζί με τον οικισμό Μίχα, που απέχουν ελάχιστα μεταξύ τους, αποτελούν μια ενιαία παραθεριστική περιοχή καθώς και έναν τουριστικό προορισμό και τόπο εξόρμησης την χειμερινή και όχι μόνο περίοδο. Πολλοί διατηρούν εξοχικά σπίτια στην περιοχή. Η περιοχή χαρακτηρίζεται για την πλούσια βλάστηση, το ορεινό ανάγλυφο και τοπίο καθώς και το υγιεινό κλίμα της. Η Τσαπουρνιά αποτελεί αφετηρία πεζοπορικών διαδρομών και ανάβασης του Ερυμάνθου, ενώ υπάρχει μεταξύ άλλων και η πεζοπορική διαδρομή που ενώνει μέσω ορειβατικών μονοπατιών το Καλέντζι και την περιοχή Μίχα-Τσαπουρνιάς. Στην περιοχή υπάρχει και ο εντυπωσιακός καταρράκτης Γκρεμιστός.
Στις αρχές του 20ου αιώνα είχε χτίσει και διατηρούσε εξοχικό σπίτι στην Τσαπουρνιά, όπου τότε ήταν ερημική σχεδόν περιοχή, ο Άρθουρ Μόρφυ (Arthur Morphy), επιφανής των Πατρών, ιρλανδικής καταγωγής και γόνος της ξακουστής οικογενείας Μόρφυ, ο οποίος υπήρξε ιδρυτής του ποδοσφαιρικού τμήματος της Παναχαϊκής (Π.Γ.Ε.) τον Ιανουάριο του 1899 και αποτέλεσε διοικητικό παράγοντα της ομάδας και έναν από τους πρώτους ποδοσφαιριστές της. Η Τσαπουρνιά αποτελεί σχετικά πρόσφατο οικισμό της τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.). Αναγνωρίστηκε επίσημα στις 19/03/1961 και υπήχθη στην τότε Κοινότητα Λακκωμάτων και έκτοτε αποτελεί τμήμα της σε όλες τις διοικητικές μεταβολές της χώρας. Η περιοχή ηλεκτροδότηθηκε από την ΔΕΗ την δεκαετία του 70 και συγκεκριμένα το 1973.
Η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις τρεις πιο πρόσφατες εθνικές απογραφές είναι η εξής:
Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012). Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9. Σπυρίδων Ν. Γκουρβέλος, «Εν ταις των Νεζερών κώμαις». Ιστορία των Νεζερών, εκδ. Γραφικές Τέχνες Πέτρος Κούλης, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-930162-6.
Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010. Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β΄, Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Τσαπουρνιά.
Δήμος Ερυμάνθου. Τσαπουρνιά Αχαΐας. hellaspath.gr. Ανακτήθηκε: 12/06/2017. Διάσχιση από το Καλέντζι μέχρι το Χάνι του Μίχα - Αρχείο ορεινών διαδρομών για GPS στα Ελληνικά βουνά. hellaspath.gr. Ανακτήθηκε: 03/10/2014. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Τσαπουρνιάς Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 12/06/2017. Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Λακκωμάτων Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 17/11/2017.
